Kültür Politikaları ve Yönetimi Araşırma Merkezi (KPY) Yıllık 2016 çıktı: Kültürün Bağımsız Cumhuriyeti?

ISBN 978-605-399-488-6

İstanbul Bilgi Üniversitesi Kültür Politikaları ve Yönetimi Araştırma Merkezi tarafından hazırlanan, literatüre İngilizce ve Türkçe olmak üzere önemli katkıda bulunduğu KPY Yıllık, “Bağımsız Kültür Cumhuriyeti?” başlığıyla okurlarla buluşuyor. Üç bölümden oluşan Yıllık’ta “Mercek” ile birlikte “Açık Alan” ve “Değerlendirmeler” bölümleri de yer alıyor.

“Mercek”te bu temanın farklı yönlerini ele alan araştırmalar yer alıyor. Serhan Ada, aynı zamanda Yıllık’ın ana konusu olan bağımsız kültür cumhuriyetinin mümkünlüğü üzerine tartışıyor. Katja Praznik ve BFAMFAPhD’nin çalışmaları, sanat emeğinin değerlendirilmesinin geçirdiği siyasal ve kurumsal değişimlerle sanatçının çalışma koşullarının zorluklarına odaklanıyorlar. MTL Kolektif dünya ölçeğinde iz süren alan araştırmasının eylemlerinden örneklerle desteklenen yazısında, prekaritenin sadece sanat alanında çalışan insanları değil, sanat kurumlarının, okullarının ve müzelerin tüm yatırımlarında kol emeğiyle çalışan emekçi kitlelerini yakından ilgilendiren bir objektif durum haline geldiğini görebiliyoruz. Friederike Landau’nun makalesinde, bu zorluklara karşı Berlin’de geliştirilen bir alternatif pratiğin yönetişim temelli kültür politikası bakımından analizi var. Fatin Farhat ve Dounia Benslimane, sivil toplum ve onun temsilcilerinin kültür politikası yapımında ve uygulanmasında oynayabilecekleri yönlendirici rol konusunda Filistin ve Fas’tan birer örneği anlatarak tartışıyorlar. Yeşim Tonga Uriarte, Türkiye’de bağımsız (ve özel) tiyatroların son yıllarda geçirdikleri değişime ve onların problemli kurumsal sürdürülebilirliklerine odaklanıyor. Ian Alan Paul’ün Guantanamo Kampı Müzesi yazısı adalet/sizlik kavramı üzerinden kavramsal boyutu belirgin yeni bir müze anlayışının teorik öncüllerini sergiliyor. Mahdavi ise, Tahran’daki sanat-çevre aktivizmi projesi Nafas üzerinden sanatın bugünkü konumunu sorguluyor. Vladan Jeremic ve Corina L. Apostol ise, sanat ortamında özgürleşme ve işçi haklarının mücadelesine odaklanıyor.

“Açık Alan”da da çok farklı konulara ilişkin yazılar yer alıyor. Khaled Ramadan ve Dorian Batycka, Orta Doğu sanatının, özellikle görsel sanatların, dünya sanat sahnesinde yer alma zamanlamasını ve biçimlerini sömürge-sonrası gelişmeler ve tartışmalar perspektifinden inceliyorlar. Rebeca Maseda Garcia, İspanya’da sinema sanatı ve endüstrisinin Franco ve sonrası dönemde geçirdiği değişimleri eleştirel bir yaklaşımla ele alıyor. Marcus Graf, sanat eleştirisinin bugününü değerlendiriyor; Emre Zeytinoğlu ise, Shakespeare’in Venedik Taciri’ni bir “vaka” olarak alıp ayrımcılık konusunu irdeliyor.

“Değerlendirme” bölümü, Christopher Gordon’un İngiltere’de yayınlanan son “Beyaz Kitap”ın muhafazakâr hükümetin politikaları doğrultusunda içerdiği tehlikelere gönderme yaptığı önemli bir eleştiri. Funda Lena, UNESCO Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nin (2005) 10. yılı dolayısıyla kurumun yayınladığı kolektif kitabın ana hatlarına dikkat çekiyor. L’Internationale’ın metni Türkiye’nin AB Yaratıcı Avrupa Programı’ndan çekilmesiyle ilgili bir yorum. Osman Erden, Özlem Karakuş ve Hacer Foggo ise yazılarında, Türkiye’deki kimlikler ve azınlıklar konularına, sanat tarihinden güncel politikalara uzayan bir perspektifte katkı yapıyorlar. Derya Nüket Özer ve Evrim Töre’nin değerlendirmeleri sinema ile ilgili. Özer, monografik film okumasının sonunda İstanbul’daki bir kentsel sorun/projeyle ilgili çıkarsamalar yapıyor. Töre ise, Türkiye sinema sektöründe dağıtımın tekelleşmesi yönündeki son merkezleşmeye ve bunun kültürel çeşitlilik üzerindeki olumsuz etkilerine dikkati çekiyor. Son olarak Yiğit Ozar, kültürel ve tarihi miras alanlarının statülerinin değiştirilerek yapılaşmasının önünün açılmasının yarattığı ciddi tehdidi somut örneklerle ele alıyor.